Ποιος ήταν ο Ευσέβιος Καισαρείας;

Απάντηση



Ο Ευσέβιος της Καισαρείας (περ. 260–περ. 340) είναι γνωστός ως ο πατέρας της εκκλησιαστικής ιστορίας. Ήταν ο πρώτος που έγραψε μια περιεκτική ιστορία της πρώιμης εκκλησίας. Ο Ευσέβιος Καισαρείας πρέπει να διακρίνεται από τον σύγχρονο Ευσέβιο της Νικομήδειας.



Ο Ευσέβιος της Καισάρειας γεννήθηκε στην Παλαιστίνη και ελάχιστα είναι γνωστά για την πρώιμη ζωή και τη μεταστροφή του. Στην Παλαιστίνη, ο Ευσέβιος βρέθηκε υπό την επιρροή του Παμφίλου, ο οποίος ήταν μαθητής του Ωριγένη. Ο Πάμφιλος είχε συγκεντρώσει μια μεγάλη βιβλιοθήκη με τα γραπτά του Ωριγένη, αντίγραφα των Γραφών και σχολίων—πραγματικά μια από τις σπουδαίες αρχαίες χριστιανικές βιβλιοθήκες. Φαίνεται ότι ο Ευσέβιος διέφυγε από τον διωγμό των χριστιανών στην Παλαιστίνη και τελικά πήγε στην Αίγυπτο όπου είδε από πρώτο χέρι το χριστιανικό μαρτύριο. Φυλακίστηκε επίσης για μικρό χρονικό διάστημα. Το 313 ή το 314 ο Ευσέβιος έγινε επίσκοπος Καισαρείας στην πατρίδα του Παλαιστίνη.





Η θεολογία του Ευσεβίου είναι προβληματική. Ήταν κάπως συμπαθής στη θέση του Αριανού, ενώ δεν την ενστερνιζόταν πλήρως ο ίδιος. Ήταν παρών στη Σύνοδο της Νίκαιας και υπέγραψε το Σύμβολο της Πίστεως της Νίκαιας (ίσως πιεζόταν να το πράξει από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο), αλλά ποτέ δεν το υποστήριξε πλήρως, όπως κατέστησαν σαφές μεταγενέστερα γραπτά. Ο Ευσέβιος ένιωσε ότι η καταδίκη του Άρειου ήταν πολύ έντονη.



Ο Ευσέβιος Καισαρείας έγραψε πολλά σημαντικά έργα. Σε Προετοιμασία για το Ευαγγέλιο (15 βιβλία), διαψεύδει τον παγανισμό, χρησιμοποιώντας εκτενή αποφθέγματα ειδωλολατρών συγγραφέων. Σε Επίδειξη του Ευαγγελίου (20 βιβλία), εξετάζει πώς ο Χριστός εκπλήρωσε τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης. Στο πιο διάσημο και ίσως πιο σημαντικό έργο του, Εκκλησιαστική Ιστορία (10 βιβλία), ο Ευσέβιος παρέχει μια ιστορία της εκκλησίας από τους αποστολικούς χρόνους μέχρι το θάνατο του Κωνσταντίνου.



Εκκλησιαστική Ιστορία είναι σημαντική για διάφορους λόγους. Χρησιμοποιεί εκτενείς παραθέσεις από πρωτογενείς πηγές που διαφορετικά θα χάναμε. Καταγράφει τη διαδοχή των επισκόπων και των δασκάλων σε μεγάλες έδρες από τους αποστολικούς χρόνους. Υπογραμμίζει τις μάχες ενάντια στην αίρεση και τον εσωτερικό αγώνα για την κατανόηση και τη διατύπωση ενός βιβλικού δόγματος για την Τριάδα. Δίνει λεπτομέρειες για διωγμούς και μαρτύρια. Διατηρεί παραδόσεις για τους συγγραφείς της Καινής Διαθήκης και δίνει λεπτομέρειες σχετικά με τον κανόνα. Μέχρι την εποχή του Ευσεβίου, το μεγαλύτερο μέρος της τρέχουσας Καινής Διαθήκης έγινε αποδεκτό ως κανονικό. Ιάκωβος, Εβραίους, Β' Πέτρου, 2 και 3 Ιωάννης, και η Αποκάλυψη ήταν τα μόνα βιβλία που δεν έγιναν πλήρως αποδεκτά. Τέλος, ο Ευσέβιος παρέχει μια αφήγηση για τη μεταστροφή του Κωνσταντίνου, τα στοιχεία της οποίας έλαβε από τον ίδιο τον Κωνσταντίνο, έχοντας γίνει στενοί φίλοι.



Ο Ευσέβιος φαίνεται ότι έλαβε κατά γράμμα τις ιστορικές του πηγές και δεν θεωρείται κριτικός ιστορικός. Φαίνεται επίσης να τυφλώθηκε κάπως από τον θαυμασμό για τον Κωνσταντίνο . Ωστόσο, αυτή η εκτίμηση για έναν Χριστιανό αυτοκράτορα μπορεί να είναι κατανοητή από κάποιον που είχε δει προσωπικά διωγμούς και μαρτύρια. Με το Διάταγμα του Κωνσταντίνου, φαινόταν πραγματικά ότι ένας νέος κόσμος ήταν κοντά και ότι η εκκλησία επρόκειτο να θριαμβεύσει στο κοσμικό βασίλειο.