Τι είναι μονοφυσιτισμός / Ευτυχιανισμός;
Απάντηση
Ο μονοφυσιτισμός είναι μια εσφαλμένη ή αιρετική άποψη σχετικά με τη φύση του Ιησού Χριστού. Δύο μονοφυσιτικές σχολές σκέψης είναι ο Ευτυχιανισμός και ο Απολλιναρισμός. Ο μονοφυσιτισμός δίδασκε ότι ο Χριστός έχει μια φύση - μια θεία - όχι δύο. Ο ευτυχιανισμός δίδασκε συγκεκριμένα ότι η θεία φύση του Χριστού ήταν τόσο αναμεμειγμένη με την ανθρώπινη φύση Του που στην πραγματικότητα δεν ήταν εντελώς ανθρώπινος και όχι πλήρως θεϊκός. Ο ευτυχιανισμός και ο μονοφυσιτισμός είναι μια άρνηση της βιβλικής διδασκαλίας της υποστατικής ένωσης, ότι οι δύο φύσεις του Χριστού είναι ενωμένες αλλά διακριτές. Οι Ευτυχείς ακολούθησαν τη διδασκαλία του Ευτύχη (378–452), αρχηγού μοναστηριού του πέμπτου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη. η λέξη
μονοφυσιτισμός προέρχεται από μια ελληνική λέξη που σημαίνει μια φύση.
Ο Ευτυχιανισμός αναπτύχθηκε ως απάντηση του πέμπτου αιώνα στον Νεστοριανισμό, ο οποίος δίδασκε ότι ο Χριστός έχει δύο ξεχωριστές φύσεις με αποτέλεσμα δύο διαφορετικά πρόσωπα να κατοικούν στο ίδιο σώμα. Ο Ευτύχης, όμως, προχώρησε πολύ μακριά στη διάψευση του Νεστόριου και κατέληξε να διδάσκει και την αίρεση. Ο Ευτύχης είπε ότι η ανθρωπότητα του Ιησού ουσιαστικά διαλύθηκε ή εξαφανίστηκε από τη θεϊκή Του φύση, περιγράφοντάς την σαν να διαλύθηκε σαν μια σταγόνα μέλι στη θάλασσα. Μια αναλογία που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξήγηση του τι εννοούσε ο Ευτύχης είναι μια σταγόνα μελανιού σε ένα ποτήρι νερό. Το αποτέλεσμα είναι ένα μείγμα που δεν είναι καθαρό νερό ή καθαρό μελάνι. Αντίθετα, είναι μια τρίτη ουσία, ένα μείγμα των δύο στο οποίο τόσο το μελάνι όσο και το νερό αλλάζουν με κάποιο τρόπο. Ουσιαστικά αυτό δίδασκε ο Ευτύχης για τις φύσεις του Χριστού. Πίστευε ότι η ανθρώπινη φύση του Χριστού απορροφήθηκε από τη θεϊκή Του φύση με τρόπο που και οι δύο φύσεις άλλαξαν σε κάποιο βαθμό, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να σχηματιστεί μια τρίτη φύση.
Ο μονοφυσιτισμός, συμπεριλαμβανομένου του Ευτυχιανισμού, είχε μεγαλύτερη επιρροή στην Ανατολική Εκκλησία παρά στη Δύση. Η διδασκαλία αποκηρύχθηκε στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας το 451 μ.Χ., αλλά, κάποια στιγμή στα τέλη του πέμπτου αιώνα, ο Πατριάρχης της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας προσπάθησε να συμβιβάσει τον μονοφυσιτισμό με την ορθόδοξη διδασκαλία. Δεν μπόρεσε να επιτευχθεί συμφωνία και τελικά οι μονοφυσίτες αφορίστηκαν. Ο μονοφυσιτισμός συνέχισε να είναι ευρέως αποδεκτός, ωστόσο, στη Συριακή Αντιόχεια, στην Ιερουσαλήμ και στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Αργότερα, κάποιοι πρότειναν έναν συμβιβασμό μεταξύ του μονοφυσιτισμού και της ορθόδοξης θεολογίας που ονομάστηκε μονοθελητισμός (από μια ελληνική λέξη για μια βούληση). Οι υποστηρικτές του μονοθελητισμού είπαν ότι ο Χριστός είχε δύο φύσεις αλλά είχε μόνο ένα (θείο) θέλημα. Αυτή η άρνηση της ανθρώπινης θέλησης του Ιησού αγνόησε τη δήλωση του Ιησού στο Λουκάς 22:42 και ο συμβιβασμός απέτυχε, απορρίφθηκε και από τις δύο πλευρές. Οι μονοφυσίτες αρνήθηκαν να δεχτούν το δόγμα των δύο φύσεων του Χριστού και ο μονοθελητισμός κηρύχθηκε ο ίδιος αίρεση από την Τρίτη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης (680-681).
Μερικές εκκλησίες σήμερα διδάσκουν αυτό που μπορεί να θεωρηθεί τροποποιημένη μορφή μονοφυσιτισμού που ονομάζεται μιαφυσιτισμός ή ηνοφυσιτισμός. Ο Μιαφυσιτισμός διδάσκει ότι ο Χριστός έχει μία φύση, αλλά ότι η μία φύση αποτελείται από δύο φύσεις, ενωμένες σε μία χωρίς ανάμειξη, χωρίς σύγχυση και χωρίς αλλοίωση (από την Κοπτική θεία λειτουργία). Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες της Ανατολής, συμπεριλαμβανομένης της Κοπτικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, τηρούν το δόγμα της μιαφυσιτικής ή μη-χαλκηδονίας.
Το κοινό λάθος του μονοφυσιτισμού και του ευτυχιανισμού είναι η διδασκαλία ότι ο Χριστός είχε μόνο μία φύση. Το δόγμα της φύσης του Χριστού είναι κρίσιμο όταν πρόκειται για την εξιλέωση. Αν ο Ιησούς δεν ήταν αληθινά και πλήρως άνθρωπος, τότε δεν θα μπορούσε να ήταν αληθινό υποκατάστατο της ανθρωπότητας. Αν δεν ήταν αληθινά και πλήρως Θεός, τότε ο θάνατός Του δεν θα μπορούσε να εξιλεώσει τις αμαρτίες μας.